Digitaal vs lithografisch drukken: wat is het verschil?

Lithografisch en digitaal drukken zijn twee verschillende methoden om inkt op papier aan te brengen. Lithografisch drukken, ook bekend als offset of litho, is een traditioneel proces waarbij metalen platen worden gebruikt om natte inkt over te brengen op een rubberen deken en vervolgens op papier. Het is gebaseerd op het principe dat olie en water niet mengen, waardoor een extreem nauwkeurige kleurweergave en consistentie over grote oplagen mogelijk is.

Digitaal afdrukken is een directe benadering. Het reproduceert artwork rechtstreeks vanuit een computerbestand met toner of vloeibare inkt, zonder dat er platen nodig zijn. Hierdoor is het sneller in te stellen, ideaal voor kleinere oplages of opdrachten die vaak moeten worden bijgewerkt of gepersonaliseerd.

Wat is beter: digitaal of lithografisch drukken?

Geen van beide processen is universeel beter. De juiste keuze hangt af van de hoeveelheid, doorlooptijd en kleurprecisie die je opdracht vereist.

Litho blijft de voorkeursoptie voor grote oplages en kleurkritisch werk, omdat het de laagste kosten per eenheid biedt en een uitstekende consistentie als het eenmaal is ingesteld. Digitaal drukken is ondertussen zo ver gevorderd dat de kwaliteit vaak kan wedijveren met litho voor kleinere opdrachten, met een snellere doorlooptijd en lagere instelkosten.

Moderne digitale persen zoals de HP Indigo 120K bereiken nu bijna offsetkwaliteit terwijl ze tot 6.000 vellen per uur printen, waardoor de kloof tussen de twee methoden kleiner wordt.

Hoe werkt lithodruk?

Lithografisch drukken werkt door afbeeldingen te verdelen in vier basiskleuren: cyaan, magenta, geel en zwart (CMYK). Elke kleur heeft zijn eigen plaat op een cilinder. De beeldgebieden op elke plaat trekken inkt aan, terwijl de niet-beeldgebieden water aantrekken.

Het geïnkte beeld wordt eerst overgebracht op een rubberen dekencilinder en vervolgens “gecompenseerd” op het papier terwijl het door de pers gaat. Extra eenheden kunnen Pantone- of metallic-inkten aanbrengen als exacte merkkleuren of speciale afwerkingen vereist zijn.

Dit proces bereikt een hoge nauwkeurigheid en herhaalbaarheid en daarom blijft litho de industriestandaard voor commercieel drukwerk in grote volumes.

Hoe werkt digitaal printen?

Digitaal afdrukken maakt platen overbodig. De afbeelding wordt direct vanuit digitale gegevens geproduceerd, waardoor onmiddellijke uitvoer en eenvoudig versiebeheer mogelijk zijn.

Er worden twee belangrijke systemen gebruikt in commercieel digitaal printen:

• Laserprinten: Gebruikt een laser om een elektrostatisch beeld op een drum te tekenen, waardoor toner wordt aangetrokken die vervolgens met hitte op het substraat wordt gesmolten.
• Inkjetprinten: Spuit microscopisch kleine druppeltjes vloeibare inkt rechtstreeks op papier of andere materialen.
  

Gespecialiseerde varianten zijn onder andere kleurstof-sublimatie, gebruikt voor textiel en koopwaar, en UV-printen, die inkt uithardt met ultraviolet licht om af te drukken op materialen zoals plastic, hout en metaal.

Welke soorten producten zijn geschikt voor lithodruk?

Lithodruk is het meest geschikt voor opdrachten met grote volumes en hoge kwaliteit, zoals:

• Brochures en folders
  
• Perfect gebonden en geniete boeken
• Folders en leaflets
• Posters en promotiecampagnes

Als een lithopers eenmaal draait, kan hij duizenden identieke vellen afleveren met een uitstekende kleurconsistentie en scherpe details tegen lage kosten per eenheid.

Welke soorten producten zijn geschikt voor digitaal printen?

Digitaal printen blinkt uit in flexibiliteit en snelheid, waardoor het de eerste keuze is voor:

• Korte termijn Folders en leaflets
  
• Gepersonaliseerd marketingmateriaal
  
• Boeken en tijdschriften op aanvraag
  
• Groot formaat print
• Prototype verpakking en proefdrukken

Omdat er geen platen of droogtijd nodig zijn, kunnen digitale opdrachten vrijwel onmiddellijk beginnen, wat de reden is dat het vaak wordt gebruikt voor levering op dezelfde dag of de volgende dag.

Wat is goedkoper: lithografisch of digitaal drukken?

Dit hangt af van de runlengte en complexiteit.

• Digitaal afdrukken is kosteneffectiever voor kleine oplages (meestal minder dan 1.000-2.000 stuks) omdat de setup minimaal is.
  
• Lithodruk wordt goedkoper bij grote oplages, omdat de initiële plaat- en setupkosten worden gecompenseerd door lagere kosten per plaat zodra de productie begint.

Het overstappunt varieert afhankelijk van papiersoort, afwerking en persformaat, maar de meeste drukkerijen zullen beide opties beoordelen voordat ze een offerte uitbrengen.

Wat is sneller?

Digitaal drukken is sneller voor kleinere oplages omdat er geen voorbereidingsfase is. Bestanden kunnen direct naar de pers worden gestuurd, waardoor het ideaal is voor dringende opdrachten. Litho duurt langer om op te zetten, maar als het eenmaal draait, kan het duizenden vellen per uur produceren. Bij grotere orders haalt litho vaak digitaal in op de totale productietijd.

Hoe verschillen de vaardigheidseisen?

Het bedienen van een lithopers vereist specialistische kennis en ervaring. Bekwame persoperators beheren de plaatuitlijning, inktbalans en kleurkalibratie om consistente resultaten te behouden over lange runs. Er kunnen meerdere teamleden betrokken zijn bij de prepress, de bediening en de afwerking.

Digitale persen zijn meer geautomatiseerd en hebben minder operators nodig. Operators concentreren zich op bestandsvoorbereiding, kleurprofilering en kwaliteitscontrole in plaats van op handmatige instelling. Dankzij deze efficiëntie kunnen digitale systemen grote volumes kleinere opdrachten verwerken met minimale stilstandtijd.

Hoe verbetert digitale technologie lithodruk?

Hoewel litho een fysiek proces is, integreren moderne persen nu digitale automatisering om het instellen te versnellen en afval te verminderen. Systemen van fabrikanten zoals Heidelberg zijn uitgerust met zelflerende besturingselementen die automatisch de inktstroom, registratie en papiertoevoer aanpassen tijdens het printen.

Deze innovaties stroomlijnen de traditionele litho-workflow, verkorten de opmaaktijden en verbeteren de consistentie tussen verschillende runs. Hierdoor blijft litho concurrerend in zowel kwaliteit als efficiëntie.

Gebruiken drukkerijen zowel lithografische als digitale persen?

Ja. Grote drukkerijen met een breed assortiment investeren vaak in beide omdat ze verschillende doelen dienen. Digitaal drukken biedt flexibiliteit, personalisatie en snelheid. Litho biedt kostenefficiëntie, schaal en hoge kwaliteit en kleurenreproductie bij grotere oplages.

Samen stellen ze drukkers in staat om elk type opdracht te verwerken, van eenmalige prototypes tot massaproducties, met behoud van een consistente kwaliteit en betrouwbare doorlooptijden.

Wat zijn de voor- en nadelen van lithografisch en digitaal drukken?

De essentie

Lithografisch en digitaal drukken zijn complementair, geen concurrenten. Beide blijven zich ontwikkelen en de beste drukkerijen combineren ze om voor elk project de juiste balans van kwaliteit, kosten en snelheid te leveren.